Historia

Nowa lekcja z historii dla klasy 6.

Temat: Księstwo Warszawskie  – powtórzenie wiadomości.

Obejrzyj film:

https://www.youtube.com/watch?v=cZYMb_whtlo

Temat: Księstwo Warszawskie.

Cele lekcji:

- kto i kiedy utworzył Księstwo Warszawskie,

- jaki był ustrój Księstwa Warszawskiego,

- jak Polacy zasłużyli się w wojnach prowadzonych przez Napoleona.

Przeczytaj temat lekcji i przepisz lub wklej notatkę.

W 1806 r. wojska pruskie zostały pobite pod Jeną przez armię francuską .Na wezwanie Jana Henryka Dąbrowskiego w Wielkopolsce wybuchło powstanie, a w 1807 r. Napoleon zawarł          z Rosją pokój w Tylży. Na jego mocy z ziem drugiego i trzeciego zaboru pruskiego utworzono Księstwo Warszawskie.

Ustrój Księstwa Warszawskiego:

a. w 1807 r. Napoleon nadał Księstwu Warszawskiemu konstytucję,

b. w 1808 r. w Księstwie Warszawskim wprowadzono Kodeks Napoleona,

c. dziedzicznym władcą został Fryderyk August z dynastii Wettinów,

d. Konstytucja ustanawiała zasadę trójpodziału władzy,

– władzę wykonawczą sprawował książę i Rada Ministrów,

– władzę ustawodawczą wykonywał dwuizbowy parlament (senat i sejm),

– władzę sądowniczą pełniły niezależne sądy,

e. wszyscy obywatele byli równi wobec prawa,

f. mieszczanie mogli sprawować urzędy i kupować ziemię.

Księstwo Warszawskie posiadało własną armię, której dowódcą naczelnym wojska  został książę Józef Poniatowski.

Wojna z Austrią – 1809 roku:

a. w 1809 r. wojska austriackie zaatakowały Księstwo Warszawskie,

b bitwa pod Raszynem – 1809 r.,

c. wojska księcia Józefa Poniatowskiego wkroczyły do Galicji,

d. Księstwo Warszawskie zostało powiększone o ziemie trzeciego zaboru austriackiego.

Wojsko Księstwa Warszawskiego uczestniczyło w wyprawie Napoleona do Rosji – 1812 r., a  oddziałami polskimi dowodził książę Józef Poniatowski. Oddziały polskie w bitwie nad Berezyną osłaniały odwrót resztek Wielkiej Armii. W 1813 r. w bitwie pod Lipskiem poległ książę Józef Poniatowski. Po klęsce Napoleona Księstwo Warszawskie zostało zlikwidowane – 1815 roku.

 

Temat: Legiony Polskie we Włoszech.

Cele lekcji:

- kiedy powstały Legiony Polskie we Włoszech,

- jakie były losy polskich legionistów,

- kto i kiedy stworzył polski hymn państwowy.

Przeczytaj temat lekcji i przepisz lub wklej notatkę.

Po trzecim rozbiorze Polski 1795 r., mieszkańcy dawnej Rzeczypospolitej stali się poddanymi państw zaborczych. Obowiązywały ich prawa państw zaborczych, byli zobowiązani do służby wojskowej i płacenia podatków. Grupa patriotów udała się na emigrację.

Utworzenie Legionów Polskich:

a. grupa emigrantów zaproponowała Francji tworzenie wojska polskiego,

b. w 1797 r. otrzymali zgodę na tworzenie Legionów we Włoszech,

– Legiony Polskie we Włoszech liczyły ok. 7 tys. żołnierzy,

– dowódcą Legionów Polskich został gen. Jan Henryk Dąbrowski,

– Legiony Polskie podlegały rządowi Republiki Lombardzkiej,

– walczyły przeciwko Austrii w czasie tzw. wojny włoskiej.

Legioniści nosili mundury z polskimi symbolami i obowiązywała komenda w języku polskim. Obowiązywały zasady republikańskie:

– szanowano godność żołnierzy,

– oficerowie byli wybierani przez żołnierzy,

– żołnierze mogli awansować bez względu na pochodzenie,

– zaniechano stosowania upokarzających kar.

W latach 1797-1801 walczyły we Włoszech przeciwko Austrii. Po zawarciu pokoju francusko-austriackiego w 1801 r. część legionistów została wysłana na San Domingo. Legionom nie udało się wywalczyć niepodległości Polski. Część legionistów wykorzystała swoje doświadczenia w późniejszych walkach o niepodległość. W 1797 r. Józef Wybicki napisał Pieśń Legionów Polskich we Włoszech. Pieśń Wybickiego jako Mazurek Dąbrowskiego obecnie jest hymnem Polski.

Temat: Upadek Napoleona.

Cele lekcji:

- jaki był przebieg wyprawy Napoleona na Rosję,

- dlaczego wielka Armia Napoleona poniosła w Rosji klęskę,

- jak doszło do upadku cesarza Francuzów.

Przeczytaj temat lekcji i przepisz lub wklej notatkę.

W 1812 r. wybuchła wojna z Rosją. Główną przyczyną wojny było łamanie przez Rosję blokady kontynentalnej Anglii. Wielka Armia Napoleona Bonaparte, która liczyła ponad 400 tys. ruszyła na Rosję.

Przebieg wyprawy na Rosję:

– zdobycie Smoleńska,

– bitwa pod Borodino i odwrót armii carskiej,

– wkroczenie do niebronionej Moskwy.

Car Aleksander I nie zamierzał podpisać pokoju. Armia Napoleona nie miała zapasów koniecznych do przetrwania bardzo mroźniej zimy. Napoleon zarządził odwrót, który zamienił się w zagładę armii, a sam opuścił wyniszczoną armię      i wrócił do Paryża.  Rosja, Prusy, Austria, Wielka Brytania i Szwecja zawiązały koalicję przeciwko Francji. Napoleon po powrocie organizował nową armię,
a decydująca bitwa rozegrała się pod Lipskiem w 1813 roku. Bitwa pod Lipskiem przeszła do historii jako "bitwa narodów" i zakończyła się klęską armii francuskiej. W bitwie poległ książę Józef Poniatowski. Po przegranej bitwie Napoleon Bonaparte został zmuszony do abdykacji i zesłany na wyspę Elbę.

Temat: Epoka Napoleon Bonaparte.

Cele lekcji:

- w jakich okolicznościach Napoleon Bonaparte przejął władzę we Francji,

- jakie reformy w państwie wprowadził Napoleon Bonaparte.

Przeczytaj temat lekcji i przepisz lub wklej notatkę. Praca domowa. Korzystając z infografiki s.197 z podręcznika odpowiedz w zeszycie na pytanie 1. Proszę tej pracy nie odsyłać.

Rządy dyrektoriatu ustanowione we Francji w 1794 roku po upadku jakobinów zmagały się z kryzysem gospodarczym. W tym okresie Francja nadal była        w stanie wojny z koalicją państw europejskich: Austrią, Prusami, Rosją i Wielką Brytanią. Walki toczyły się między innymi na terenie Włoch, gdzie sławę zyskał generał Napoleon Bonaparte. W latach 1796 – 1797 wygrał wiele bitew i zmusił Austriaków do kapitulacji. Napoleon wrócił do Francji i w 1799 dokonał zamachu stanu. Sam został dożywotnim pierwszym konsulem.

Dokonał licznych reform :

1.     Kodeks Napoleona (1804r.) - prawa i obowiązki obywateli,

2.     Reforma administracyjna kraju (departamenty i prefektury),

3.     Unormowanie stosunków z kościołem katolickim (konkordat z 1801 roku).

Koronował sie na cesarza Francuzów 02.12.1804 roku w Paryżu.

W 1805 r. wybuchała wojna Francja została zaatakowana przez Wielką Brytanię, która stała na czele koalicji antyfrancuskiej, w której uczestniczyli Austria i Rosja. Pod Austerlitz w 1805r. armia Napoleona rozbiła połączone wojska austriackie i rosyjskie. Bitwa ta zmieniła istniejący porządek w Europie.

Nowe wiadomości z historii – klasa 6.

Temat: Republika francuska.
Cele lekcji:
- w jakich okolicznościach doszło do ustanowienia Republiki Francuskiej,
- na czym polegały rządy terroru sprawowane przez jakobinów
- czym charakteryzowały się rządy dyrektoriatu.

Przeczytaj temat lekcji i przepisz lub wklej notatkę.
1. Obalenie monarchii:
a. w 1972 r. Francja znalazła się w stanie wojny z Francją, Austrią i Prusami,
b. we wrześniu 1792 r. parlament francuski zniósł monarchię i ustanowił republikę,
c. w styczniu 1793 r. Ludwik XVI został ścięty na gilotynie.
2. Terror jakobinów:
a. sytuacja republiki francuskiej po ścięciu Ludwika XVI pogorszyła się,
– do wojny z Francją przystąpiły nowe państwa,
– w kraju zapanowały drożyzna i głód,
b. w zagrożonej Francji w 1793 r,  władzę przejęli jakobini,
– przywódcą jakobinów był Maksymilian Robespierre,
– jakobini powołali specjalny sąd – Trybunał Rewolucyjny,
– Trybunał Rewolucyjny skazał na śmierć na gilotynie ponad 30 tys. osób,
– okres rządów jakobinów nazywany jest Wielkim Terrorem.
3. Rządy dyrektoriatu:
a. krwawe rządy jakobinów zostały obalone w lipcu 1794 roku,
b. przywódcy jakobinów wraz z Robespierre'em zostali skazani na śmierć,
c. w 1795 r. została uchwalona nowa konstytucja:
– władzę wykonawczą sprawował pięcioosobowy dyrektoriat,
– prawo głosowania przysługiwało wszystkim obywatelom płacącym podatek,
– prawo do piastowania urzędów mieli tylko zamożni,
– została zachowana większość praw,
–  konstytucja z 1794 r. umocniła pozycję polityczną burżuazji.
Temat: Rewolucja francuska.

Cele lekcji:

- jakie prawa i obowiązki miały poszczególne grupy społeczne w Francji,

- dlaczego doszło do wybuchu rewolucji francuskiej,

- jakie prawa zagwarantował Deklaracja praw człowieka i obywatela.
Przeczytaj temat lekcji i przepisz lub wklej notatkę. Praca domowa wykonaj ćw. z lekcji bez tego gwiazdką. Proszę tej pracy nie odsyłać.

 1. Francja przed wybuchem rewolucji:

a. Francja była monarchią absolutną,

b. władzę sprawował nieudolny Ludwik XVI z dynastii Burbonów,

c. społeczeństwo francuskie dzieliło się na trzy stany ( duchowieństwo, szlachta, stan trzeci - chłopi i mieszczanie, w tym bardzo zamożna burżuazja),

d. dochody państwa nie wystarczały na pokrycie kosztów (utrzymania dworu, prowadzenia licznych wojen),

e. Ludwik XVI zwołał Stany Generalne, żeby uchwaliły nowe podatki – 1789 r.

 2. Wybuch rewolucji we Francji – 1789 roku:

a. przedstawiciele stanu trzeciego dążyli do przeprowadzenia reform społecznych,

b. przedstawiciele stanu trzeciego ogłosili się Zgromadzeniem Narodowym,

c.  Zgromadzenie Narodowe przekształciło się w Konstytuantę, czyli organ władzy, którego zadaniem było uchwalenie konstytucji,

d. mieszkańcy Paryża zdobyli i zburzyli Bastylię – 14 lipca 1789 roku,

d. zdobycie Bastylii uznaje się za początek Wielkiej Rewolucji Francuskiej.

3. W sierpniu 1789 Konstytuanta uchwaliła Deklarację prawa człowieka, która:

a. znosiła podział społeczeństwa na stany,

b. ustanawiała równość wszystkich wobec prawa,

c. przyznawała prawa i wolności:

– wolność słowa,

– wolność wyznania,

– prawo własności,

– gwarancję nietykalności osobistej,

– prawo do oporu przeciwko niesprawiedliwości.

 4. We wrześniu 1791 r. została uchwalona konstytucja:

a. Francja stała się monarchią konstytucyjną,

– głową państwa pozostawał król,

– władz króla była ograniczona przepisami konstytucji,

b. konstytucja wprowadzała trójpodział władzy:

– władza ustawodawcza należała do Zgromadzenia Prawodawczego,

– władzę wykonawczą sprawował król,

– trzecim organem władzy były niezależne sądy – władza sądownicza,

c. konstytucja gwarantowała wszystkie prawa obywatelskie zapisane
 w Deklaracji praw człowieka i obywatela.

Temat: Powtórzenie wiadomości z działu V.

Cele lekcji:

- powtórzenie i utrwalenie wiadomości z działu V.

Przeczytaj i przepisz lub wklej notatkę. Praca domowa. Wykonaj ćwiczenia od 1do7 z podręcznika str.182. Odeślij  (zdjęcie lub praca w Wordzie) na e – maila borowska.ura@gmail.com do dnia 04.05.2020r. Praca będzie oceniana jak odpowiedz na powtórzeniu wiadomości.

I. Upadek Rzeczypospolitej.

1. Elekcja Stanisława Poniatowskiego na króla Polski – 1764 r.

2. Wybuch i przebieg konfederacji barskiej (1768-1772 r.):

a. zawiązanie konfederacji w Barze na Podolu (hasło obrony wiary i wolności szlacheckiej, antycarski i antykrólewski charakter konfederacji),

b. ogłoszenie detronizacji Stanisława Augusta Poniatowskiego.

3. Nieudana próba uprowadzenia Stanisława Augusta Poniatowskiego – Kazimierz Pułaski.

4. Pierwszy rozbiór Polski – 1772 r.

II. Reformy wojska polskiego w XVIII w.

1. Ustalenie przez Sejm Niemy (1717 r.) 18-sto tysięcznej armii stałej.

2. Utworzenie Szkoły Rycerskiej – 1765 r.

3. Uchwały Sejmu Wielkiego (1788-1792 r., uchwała o powiększeniu wojska do 100 tys. żołnierzy – 1791 r.).

III. Konfederacja targowicka i wojna w obronie Konstytucji 3 maja.

1. Uchwalenie Konstytucji 3 maja przez Sejm Wielki – 1791 r.

2. Zawiązanie przez przeciwników Konstytucji 3 maja konfederacji targowickiej – 1792 r.

3. Wojna polsko-rosyjska – 1792 roku:

a. zwycięska bitwa pod Zieleńcami – Józef Poniatowski i Tadeusz Kościuszko (ustanowienie Orderu Virtuti Militari),

c. klęska wojsk polskich księcia Ludwika Wirtemberskiego pod Mirem,

d. przystąpienie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej,

e. klęska obrońców Konstytucji 3 maja.

4. Drugi rozbiór Polski – 1793 r.

IV. Powstanie kościuszkowskie – 1774 r.

1. Złożenie przez Tadeusza Kościuszkę w Krakwie przysięgi jako naczelnik powstania – 24 III 1794 r. – początek powstania kościuszkowskiego.

2. Działania zbrojne:

a. zwycięstwo wojsk Tadeusza Kościuszki pod Racławicami – udział kosynierów,

c. skuteczna obrona Warszawy,

d. wyprawa dywizji gen. Jana Henryka Dąbrowskiego do Wielkopolski ogarniętej antypruskim powstaniem,

e. klęska wojsk powstańczych pod Maciejowicami – ranny Tadeusz Kościuszko w rosyjskiej niewoli,

f. zdobycie Warszawy przez wojska carskie,

g. kapitulacja ostatnich oddziałów powstańczych – 16 listopada 1794 roku.

4. Trzeci rozbiór Polski – 1795 r.

Temat:  Powstanie kościuszkowskie i trzeci rozbiór Polski.

Cele lekcji:

- dlaczego wybuchło powstanie pod wodzą Tadeusza Kościuszki,

- jak przebiegały walki polsko- rosyjskie w 1794roku,

- jakie były skutki upadku insurekcji kościuszkowskiej.

Obejrzyj link:

https://www.youtube.com/watch?v=0O9LJdTItjA

1. Wybuch insurekcji kościuszkowskiej:

a. po drugim rozbiorze okrojona Polska była całkowicie zależna od Rosji,

b. powstanie było planowane przez patriotów należących do tajnych organizacji,

c. na naczelnika powstania wyznaczono gen. Tadeusza Kościuszkę,

d. Tadeusz Kościuszko ogłosił akt powstania w Krakowie 24 III 1794 r.

2. Tadeusz Kościuszko 7 V 1794 r. ogłosił Uniwersał Połaniecki – poprawiał położenie chłopów.

3. Przebieg powstania:

a. wojska Tadeusza Kościuszki odniosły pierwsze zwycięstwo pod Racławicami,

b. przywódcą powstania w Warszawie był Jan Kiliński,

c. na czele powstańców na Litwie stanął gen. Jakub Jasiński,

d. w lipcu 1794 r. wojska rosyjskie i pruskie przystąpiły do oblężenia Warszawy (zostało przerwane na skutek wybuchu powstania w Wielkopolsce z pomocą do Wielkopolski wyruszył gen. Jan Henryk Dąbrowski),

e  10 X 1794 r. po klęsce pod Maciejowicami Kościuszko dostał się do niewoli rosyjskiej,

f. wojska carskie zdobyły szturmem Pragę (4 XI 1794 r.) – dzielnicę leżącą na prawym brzegu Wisły. Następnie Rosjanie dokonali rzezi ludności mieszkającej w tej części miasta. Władze Warszawy przerażone okrucieństwem podpisały kapitulację.

4. Trzeci rozbiór Polski – 1795 roku:

a. Prusy zabrały zach. część Mazowsza z Warszawą,

b. Austria otrzymała południową i wschodnią część Mazowsza,

c. Rosja przejęła Litwę, Polesie, Wołyń oraz ziemie białoruskie,

d. trzeci rozbiór oznaczał całkowitą likwidację państwa polskiego.

Praca domowa. Przeczytaj „Akt ogłoszenia powstania kościuszkowskiego” i odpowiedz na pytania do tekstu źródłowego. Proszę tej pracy nie odsyłać.

Nowa lekcja z historii dla klasy 5.

Temat: Społeczeństwo w czasach pierwszych Piastów.       

Cele lekcji:

- jakie grupy ludności zamieszkiwały pańsko pierwszych Piastów,

-na czym polegały obowiązki poddanych wobec władcy,

- jakie były główne zajęcia mieszkańców Polski pierwszych Piastów.

 Przeczytaj temat lekcji i przepisz lub wklej notatkę. Jeśli potrafisz wykonaj ćwiczenia z lekcji w zeszycie ćwiczeń bez tego z gwiazdką. Proszę tej pracy nie odsyłać.

1. W państwie polskim za pierwszych Piastów żyło ok. 1 mln ludzi.

2. Głównym zajęciem mieszkańców wczesnopiastowskiej Polski było rolnictwo:

a. ziemię uprawiano metodą żarową,

b. uprawiano gł. proso, pszenicę i jęczmień oraz len,

c. hodowano owce, woły, świnie i drób.

Rolnicy używali narzędzi:

– radeł, motyk i bron do użyźniania ziemi,

– sierpów do zbierania plonów,

–  cepów do młócenia,

– wideł i grabi.

3. Stopniowo wyodrębniały się nowe zawody:

a. kupcy zajmowali się handlem,

b. rzemieślnicy wyrobem ceramiki, narzędzi, dzieży i broni,

c. kupcy i rzemieślnicy mieszkali i pracowali w podgrodziach.

4. Powinności poddanych na rzecz władcy:

a. obowiązki poddanych wynikały z prawa książęcego,

b. składały się na nie:

– daniny – świadczenia w towarach,

– posługi – świadczenia w usługach,

c. wyspecjalizowane zadanie wykonywane były przez osady służebne.

5. W państwie ważną rolę odgrywała drużyna książęca, składająca się z wojów.

Temat: Sejm Wielki i Konstytucja 3 maja.

Cele lekcji:

- jakie były najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja,

- dlaczego doszło do konfederacji targowickiej i co było jej skutkiem,

- jakie terytoria Rzeczpospolita utraciła po drugim rozbiorze.

Przeczytaj temat lekcji i przepisz lub wklej notatkę. Praca domowa – przeczytaj tekst źródłowy „Konstytucja 3 maja” ze str.171 i odpowiedz na pytania do tekstu w zeszycie .Proszę tej pracy nie odsyłać.

Obejrzyj link na temat Konstytucji 3 maja:

https://www.youtube.com/watch?v=-GBAolHelHs

Sejm Wielki (Sejm Czteroletni) obradował w latach 1788-1792. Sejm Wielki rozpoczął swe obrady 6 października 1788 roku. Sejm zwany jest również Sejmem Czteroletnim, gdyż obradował przez 4 lata (dwie kadencje). Marszałkiem tego sejmu został Stanisław Małachowski. Po zawiązaniu konfederacji na sejmie obowiązywała zasada większości głosów, a przewagę zdobyli zwolennicy reform.

Pierwsze reformy Sejmu Czteroletniego:

– zwiększył liczebność wojska,

– uchwalił prawo o miasta, zwiększające prawa mieszczan.

Najważniejszym dziełem Sejmu Wielkiego było uchwalenie Konstytucji 3 maja. Autorzy projektu konstytucji:

– Stanisław Małachowski (marszałek sejmu),

– Ignacy Potocki,

– Hugo Kołłątaj.

Zmiany ustrojowe wprowadzone przez Konstytucję 3 maja:

– znosiła wolną elekcję i ustanawiała dziedziczność tronu polskiego,

– znosiła liberum veto,

– wprowadzała zasadę trójpodziału władzy,

– ograniczała prawa szlachty-gołoty,

– zwiększała prawa mieszczan,

– obejmowała ochroną prawną chłopów.

Przeciwnicy konstytucji zawiązali  konfederację targowicką – 1792. Targowiczanom udzieliła pomocy caryca Katarzyna II.

Przywódcy konfederacji targowickiej:

– Stanisław Szczęsny Potocki,

– Franciszek Ksawery Branicki,

– Seweryn Rzewuski.

Wojna w obronie Konstytucji 3 maja – 1792 r. Do Polski wkroczyła armia carska w celu przywrócenia dawnego porządku.

Wojska polskie stoczyły dwie duże bitwy:

– pod Zieleńcami pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego,

– pod Dubienką pod dowództwem gen. Tadeusza Kościuszki.

Na pamiątkę zwycięstwa pod Zieleńcami Stanisław August Poniatowski ustanowił Order Virtuti Militari. Ze względu na przewagą armii carskiej król postanowił skapitulować

Drugi rozbiór Polski – 1793 r.

- Prusy zabrały Wielkopolskę, część Mazowsza oraz Gdańsk i Toruń,

- Rosja zabrała ziemię białoruską, ukraińską i Podole.

Sejm rozbiorowy w Grodnie – 1793 r. 

- zatwierdził drugi rozbiór Polski,

- unieważnił Konstytucję 3 maja,

- przywrócił dawne zasady ustroju Polski (m.in. liberum veto i wolną elekcję).

Zwolennicy Konstytucji 3 maja musieli udać się na emigrację.

....................................................................
Nowa lekcja z historii – klasa 6.
Temat: Kultura polskiego oświecenia.
Cele lekcji:
- jak król Stanisław August Poniatowski wpłynął na rozwój kultury polskiej,
- jakich zmian dokonano w szkolnictwie w epoce stanisławowskiej,
- architektura i sztuka klasycyzmu w Polsce.
Przeczytaj temat lekcji zapisz lub wklej notatkę. Jeśli potrafisz wykonaj ćwiczenia z lekcji w zeszycie ćwiczeń. Proszę tej pracy nie odsyłać.             
Obejrzyj link do lekcji: https://www.youtube.com/watch?v=Z_QtaWC4Xnk
Oświecenie – okres w kulturze charakteryzujący się szybkim rozwojem nauki (wiek rozumu).
Duży wpływ na rozwój kultury i nauki oświecenia w Polsce miał król Stanisław August Poniatowski. Sam król był inicjatorem wielu działań:
– Obiady czwartkowe  były to spotkania artystów i uczonych, które odbywały się na Zamku Królewskim w Warszawie  lub w Łazienkach Królewskich. Król zapraszał na nie poetów, publicystów i filozofów. Prezentowali oni nowe utwory i dyskutowali nad projektami reform,
–  Stanisław August Poniatowski otaczał opieką artystów i wspierał ich finansowo (mecenat kultury). Sprowadził do Polski wybitnych artystów i malarzy Bernardo Belotto, zwany Canaletto i Marcello Bacciarelli.  Przebudował Łazienki Królewskie w Warszawie, a także kolekcjonował obrazy, rzeźby, stare monety i medale.
–  Król 1765 założył i wspierał finansowo  “Monitor” (tygodnik, który szerzył tolerancję religijną i wspierał rozwój nauk przyrodniczych),
– 1765 założył Szkołę Rycerską (Korpus Kadetów; szkoła dla przyszłych oficerów armii, ale jednocześnie liderów życia społecznego w duchu oświecenia),
– Założył Teatr Narodowy (rozkwitł pod kierownictwem Wojciecha Bogusławskiego).
Architektura okresu oświecenia.
W pierwszej fazie oświecenia powstawało wiele budowli w stylu barokowym. Za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego zaczął upowszechniać się styl klasycystyczny.
Cechy charakterystyczne klasycyzmu:
– harmonia i symetria,
– wzorce antyczne (odwzorowanie architektury starożytnej Grecji i Rzymu: kolumny, kopuły, rzeźby i płaskorzeźby jako część architektury),
– statyczność, spokój i umiar,
– przekazywanie idei oświecenia w treści dzieł,
– operowanie kształtem zamiast barwą,
– budowle na planie koła lub prostokąta, wejście w formie kolumnowego portyku z tympanonem,
– symboliczne dekoracje nawiązujące do antyku (hełmy i tarcze wzorowane na rzymskich i greckich, postacie mitologiczne),
– duże, jasne pomieszczenia (duże okna, białe ściany, płaskie sufity),
– ogrody krajobrazowe (sprawiające wrażenie naturalnych, ale z elementami małej architektury, w tym sztucznymi ruinami).
Przykłady sztuki klasycystycznej:
1) architektura:
– “Pałac na wodzie” w Łazienkach Królewskich w Warszawie,
– Ewangelicki kościół św. Trójcy w Warszawie,
– Teatr Wielki w Warszawie,
– Park Arkadia koło Nieborowa.
2) malarstwo:
– Obrazy Warszawy (Bernardo Belotto zwany Canaletto),
– Obrazy historyczne (Marcello Bacciarelli),
– Sceny rodzajowe (Piotr Norblin).
W 1773 roku sejm powołał Komisję Edukacji Narodowej. Przejęła on prowadzanie szkół po zakonie jezuitów, zlikwidowanym przez papieża. Komisji podlegały odtąd wszystkie szkoły w kraju – od szkół parafialnych do uniwersytetów.


............................................

Historia nowe wiadomości - klasa 6 (01.04.2002r.)

Temat: Pierwszy rozbiór Polski

Cele lekcji:

- jakie reformy przeprowadził król Stanisław August Poniatowski,

- dlaczego doszło od konfederacji barskiej i jakie były jej skutki,

- jakie terytoria Rzeczpospolita utraciła po pierwszym rozbiorze.

Przeczytaj temat lekcji zapisz lub wklej poniższą notatkę. 

Praca domowa – opisz w zeszycie obraz „Upadek Rejtana” str.161

( zwróć uwagę na opisy postaci historycznych umieszczone pod 

dziełem sztuki). Odeślij na e- maila borowska.ura@gmail.com 

opis obrazu i referat na temat „Stanów Zjednoczonych” do dnia 07.04.2020r.

W 1764 r. na tronie polskim zasiadł Stanisław August Poniatowski.  

Koronę otrzymał dzięki poparciu carycy Katarzyny II.W kraju popierało 
go stronnictwo Familii. Król był zwolennikiem reform i w początkowym

 okresie rządów udało mu się dokonać wielu zmian w polityce wewnętrznej

 państwa:

– reforma finansów – wprowadzenie nowych monet,

– powstała Szkoła Rycerska,

– ujednolicano system miar i wag.

Pod naciskiem Rosji uchwalono w Rzeczypospolitej podstawowe zasady 

ustrojowe określane jako prawa kardynalne, które nie mogły 

być bez jej zgody zmieniane:

– liberum veto,

– wolna elekcja,

– prawo wypowiadania posłuszeństwa królowi.

Część szlachty sprzeciwiła się działaniom Rosji i zawiązała 

 Konfederację barską (1768-1772).

Przyczyny zawiązania konfederacji:

– ingerowanie Rosji w sprawy wewnętrzne,

– sprowokowanie przez Rosję konfliktu wyznaniowego,

– opór wobec polityki Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Konfederacja barska została związana w Barze w 1768 r.

– konfederaci podjęli walkę z wojskami carskimi i królewskimi,

– konfederaci podjęli nieudaną próbę porwania Stanisława Augusta

 Poniatowskiego,

– jednym z przywódców konfedertów był Kazimierz Pułaski,

– po przegranej część konfederatów musiała udać się na emigrację.

 Pierwszy rozbiór Polski – 1772 r.

Ziemie zabrane przez zaborców:

– Rosja zagarnęła wschodnie obszary Polski,

– Prusy zabrały Pomorze Gdańskie i Warmię,

– Austria otrzymała południową Małopolskę.

Na żądanie państw zaborczych został zwołany tzw. sejm rozbiorowy:

– zatwierdził zabory,

– potwierdził prawa kardynalne,

– jednym z posłów, którzy sprzeciwili się postanowieniom sejmu 

rozbiorowego był Tadeusz Rejtan,

– ustanowił Radę Nieustającą.